Brabant is in 2018 de Europese Regio voor Gastronomie. Dat mondt uit in het project We Are Food, waarin tien bijzondere initiatieven van start gaan om de voedselketen te verduurzamen en gezond voedsel op de kaart te zetten. De bedoeling is dat zoveel mogelijk Brabantse ondernemers erbij betrokken worden, ook bakkers en slagers.
Dat Brabant in 2018 Europese Regio voor Gastronomie is - samen met Galway in Ierland - betekent de start van een voor Nederland bijzonder initiatief. 2018 bestaat tien maanden lang uit een podium voor innovaties in de wereld van voedsel en gastvrijheid. 'Deze plannen komen van de ondernemende Brabanders zelf. We zetten hiermee concrete stappen naar een duurzamer Brabant’, aldus gedeputeerde Anne-Marie Spierings.
Innovatieve oplossingen
De tien projecten, de zogenaamde ‘Brabantse Keukens’, werken op hun eigen manier aan innovatieve oplossingen in de voedselketen. Uit maar liefst 100 inzendingen heeft een jury, met daarin experts op het gebied van voedsel en hospitality, een keuze gemaakt: tien initiatieven om de Brabantse foodbranche te verbeteren worden werkelijkheid.
Een maand in de spotlights
De ideeën beslaan een breed spectrum: van het voorkomen van voedselverspilling tot gezond en innovatief en beter eten op scholen, in ziekenhuizen en tijdens festivals. Er zijn tien Brabantse Keukens benoemd met ieder een KeukenChef die onder meer de beschikking krijgt over startgeld en ondersteuning door een expert zodat ‘hun’ Keuken naar een hoger niveau getild kan worden. In 2018 staan de tien Keukens elk om beurt een maand lang volop in de spotlights.
Overige inzendingen ook betrokken
De bijna 90 inzendingen die niet direct gekozen zijn, sluiten goed aan bij tien gekozen thema’s. Zij worden dan ook uitgenodigd om mee te doen in één van de tien Keukens. Tijdens de Dutch Agri Food Wee op 13 oktober 2017 presenteren de tien teams hun plannen aan het grote publiek. Dan zal duidelijk zijn hoeveel ondernemers daadwerkelijk een rol gaan spelen in We Are Food en op welke wijze zij hun plannen klaar hebben gestoomd voor 2018.
De tien projecten
Maart: De maand van Verspilling
Keukenchef: Bob Hutten, De Verspillingsfabriek (Noordoost Brabant)
In Brabant maken we als eerste provincie van Nederland serieus werk van het tegengaan van en de bewustmaking over verspilling. Dat wordt bij zowel consumenten als bij ondernemers voor het voetlicht gebracht, met een breed programma gericht op bewustmaking van wat verspilling nou eigenlijk is. De pijlers van het programma zijn voorkomen en reduceren van verspilling en beter gebruiken wat er overblijft. In deze maand sluiten de Ecokoks aan. Dit initiatief van VELT (Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren) en de Brabantse Milieu Federatie wil Brabant breed jonge eco-koks opleiden. Deze koks moedigen vervolgens consumenten aan te improviseren met voedseloverschotten om zo verspilling tegen te gaan.
April: De maand van Smaakvol Erfgoed
Keukenchef: Marc Raaijmakers namens De Brabantse Middelbare Horecascholen: Rooi Pannen (Eindhoven, Breda en Tilburg), Cingel College (Breda), ROC de Leijgraaf (Veghel), Summa (Eindhoven) en Koning Willem I College (’s-Hertogenbosch)
Om niet alleen Brabanders en Nederlanders maar zelfs internationale gasten meer kennis en respect te laten krijgen voor Brabantse producten, slaan de studenten van de samenwerkende horecascholen in heel Brabant de handen ineen. Zij werken aan het een verzameling en presentatie van Brabantse streekproducten, met de verhalen erachter van de boeren en de producenten wiens producten gebruikt zijn in de recepten. Daarbij werken de scholen samen met Slow Food Brabant die Terra Madre, een van oorsprong Italiaans festival naar Brabant willen halen. Terra Madre zet good, clean en fair food van Brabantse bodem centraal in een festival waarbij producenten en consumenten elkaar ontmoeten.
Mei: De maand van de Nieuwe Boer
Keukenchef: Tjacko Sijpkens, Het Familie Varken (Noordoost en Zuidoost Brabant)
In een samenwerking tussen boeren en wetenschappers wordt gewerkt aan een schoolvoorbeeld van varkensstallen, die efficiënt en tegelijkertijd duurzaam kunnen zijn. Door varkens op een zo natuurlijk mogelijke wijze te laten opgroeien, hebben ze minder stress en zijn ze aantoonbaar gelukkiger. Dit doen ze in een nieuw soort stal, met nieuw voedingssysteem, nestkamers, een varkenstoilet en een systeem om de mest meteen af te voeren en te verwerken tot een groot aantal producten. Deze integraal nieuw ontworpen aanpak produceert duurzaam en diervriendelijk varkensvlees zonder meerprijs. In de maand van de Nieuwe Boer worden producenten en consumenten uitgenodigd kennis te maken met het concept en er wordt gekeken naar uitrol van de stallen naar andere delen van Brabant. De eerste conceptstal moet in 2018 gestalte krijgen in Boekel.
Juni: De maand van de Gezonde School
Keukenchef: Scholengroep Het Hooghuis (Noordoost Brabant)
Om bewustzijn onder jongeren over voeding te vergroten, wordt een digitaal lesprogramma ontwikkeld. Deze ‘Wereldburger’ lesprogramma’s rondom voedselvernieuwing sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen: burgers vormen een belangrijk onderdeel van hun eetpatroon. Door gebruik van digitale middelen worden er eerst online en daarna offline gezonde burgers gemaakt, waarbij ze zich verdiepen in elkaars cultuur en in de groeicyclus en smaak van de nodige ingrediënten. De lesprogramma’s worden ook voor andere Brabantse scholen beschikbaar gemaakt.
Juli: De maand van de Patiënt
Keukenchef: Henk Kivits, Food for Care (Brabant breed)
Verse, gezonde voeding kan een groot verschil maken in de fysieke gesteldheid van patiënten. Door Diabetes-2 patiënten zeven maal per dag verse gerechten aan te bieden met minimaal zout en suiker en met een uitgemeten samenstelling, voelen deze zich sneller beter. In deze maand staat het informeren, confronteren en enthousiasmeren van Diabetes-2 patiënten en hun naasten over voeding centraal. Daarbij wordt een menu ontwikkeld, dat niet alleen door patiënten ingezet kan worden, maar ook ter voorkoming van deze steeds sneller om zich heen grijpende ziekte, die wordt veroorzaakt door een verkeerde eet- en leefpatroon. Het motto: Diabetes-2 de wereld uit te beginnen met Brabant.
Augustus: De maand van de Gezonde Community
Keukenchef: Hans van Kuijk en Norbert van de Hurk, GezondDorp (Zuidoost Brabant) samen met Bart van Strien, Hallo Brabant, wij zijn Alphen-Chaam (West Brabant)
Een huisarts en een sportarts zijn samen aan de slag gegaan in een kleine gemeenschap om te werken aan een gezond dorp. Daarbij is er een beweging ontstaan die het hele dorp meeneemt. De gezondere leefstijl wordt door de lokale samenleving georganiseerd en gedragen. De lokale bakker en snackbar pasten zelfs hun productaanbod erop aan. In Alphen-Chaam, de enige Cittaslow-gemeente van Noord-Brabant, wordt de Slow Food gedachte uitgedragen door de hele gemeenschap. Zij zoeken gezamenlijk naar gezonde en eerlijke alternatieven voor voeding met te veel zout, te veel suiker en te veel vet en doen dat door ondernemers aan elkaar te koppelen die elkaars producten en afvalproducten kunnen gebruiken. Beide gezonde dorpen inspireren deze maand soortgelijke gemeenschappen in Brabant, producenten en consumenten.
September: De maand van Community Farming
Keukenchef: Douwe Korting, Herenboeren (Brabant breed)
De Herenboeren hebben een nieuw, innovatief en leuk productiemodel ontwikkeld: dichtbij, duurzaam en sociaal: de coöperatieve boerderij. Daarin wordt door huishoudens gezamenlijk geïnvesteerd. Zij bepalen wat hun boer voor hen produceert: groenten, vlees, eieren, fruit en aardappels. Dit leidt tot kortere voedselketens die de verbinding herstelt tussen burgers en boeren, tussen consumenten en de seizoenen. Het model van de coöperatieve boerderij en de korte voedselketen staat centraal in deze maand. Herenboeren gaat de provincie in met als doel op 5 andere plaatsten de kiem te leggen voor andere Brabantse Herenboerderijen. Maar nodigt ook uit om in Boxtel te komen kijken hoe een en ander in de praktijk werkt.
Oktober: De maand van #DataFood
Keukenchef: Mark van der Pol namens JADS, Ondernemerslift Plus, BIM en Gemeente ’s-Hertogenbosch (Brabant breed)
Het is duidelijk dat ook in de wereld van voedselconsumptie en productie big data een belangrijke rol gaat spelen. Juist in Brabant zijn er uitstekende kansen om voorop te lopen op het grensvlak van datasciences en agrifood. Denk bijvoorbeeld aan gepersonaliseerde gezonde kant-en-klaar maaltijden met de juiste voedingsstoffen of een app waarmee consumenten kunnen zien welke producten bij hun lokale supermarkt zijn afgeprijsd omdat zij tegen de houdbaarheidsdatum lopen. Deze maand richt zich op het aanjagen van nieuw ondernemerschap in Brabant: die van datagedreven Agrifood bedrijvigheid.
November: De maand van Samen Tafelen
Phyllis den Brok (Noordoost Brabant)
Anders kijken en omgaan met eten en drinken bij kwetsbare mensen zorgt ervoor dat de kwaliteit van hun leven verbetert. Door actief bezig te zijn met eten en drinken kunnen mensen langer thuis blijven wonen en is er minder zorg nodig. Het snijden van een prei, het deelnemen aan het verkeer bij bezoek aan een winkel en interactie met de caissière zijn voorbeelden van handelingen die ouderen helpen langer voor zichzelf te kunnen blijven zorgen. Phyllis den Brok is een voorvechter op het gebied en wil deze maand gebruiken om Brabanders mee te nemen in dit gedachtegoed: gebruik eten en drinken als preventief middel om mensen langer zelfredzaam te houden.
December: De maand van Gastvrijheid
Ralph Geerts, Ravanello (West Brabant)
Brabantse gastvrijheid is een begrip! In deze Keuken gaan we op zoek naar dat wat Brabant zo typeert: haar gastvrijheid, de gezelligheid en het samen genieten van eten. Door wensen, ideeën en dromen van boeren, producenten, chefs, ondernemers en consumenten op het gebied van food en beleving met elkaar af te stemmen, krijgt de lokale eetcultuur een gezicht. Dat bij elkaar opgeteld maakt de beleving van food compleet. Ralph Geerts gaat als Keukenchef aan de slag samen met NHTV in Breda. Zij krijgen daarbij ondersteuning van Visit Brabant.