kweekvlees
Kweekvlees en -vis kan bijdragen aan veel meer dan alleen een duurzamere landbouw, mits overheden hun verantwoordelijkheid nemen. Dit betogen Gabriel Rosenberg, universitair hoofddocent Gender, Sexuality and Feminist Studies aan Duke University en Jan Dutkiewicz, postdoc Political Science aan John Hopkins University in een essay dat oorspronkelijk werd gepubliceerd in The Guardian en nu door het FD is vertaald.
De kipnugget staat symbool voor het kapitalisme, stellen ze: het is de manier om nog geld te slaan uit wat je overhoudt na het wegsnijden van de borst, poten en vlerken van de – in de VS – circa 9 miljard bio-industriekippen die jaarlijks worden geslacht.
De twee zien in kweekvlees en -vis een hoopvolle vernieuwing. Investeerders zijn bereid er flink geld in te steken en de technologie ontwikkelt zich steeds verder. Ze noemen een Eat Just (kip), Mosa Meat (rund), Aleph Farms (rund), Shiok Meats (garnalen), Finless Foods (blauwvintonijn) en Vow (zebra’s en jakken).
De voordelen van kweekvlees zijn legio, stellen de auteurs van het essay: minder land- en waterverbruik en minder CO2-uitstoot. Als de bedrijven dan ook nog eens op duurzame energie overstapt, kan de voedselproductie milieuvriendelijker worden dan die van varkens- en kippenvlees. Dieren hoeven niet langer te lijden en het risico van het overspringen van ziektes van dier op mens neemt ook sterk af. En bij kweekvis – vis uit de reageerbuis, geen vis uit een viskwekerij – neemt de druk op ecosystemen ook af.
Verder, zo stellen Rosbenberg en Dutkiewicz, kunnen slachthuizen – met doorgaans slechte arbeidsomstandigheden – de deuren sluiten; fabrieken voor de verwerking van kweekvlees zouden schoner zijn en beter betaald werk opleveren.
Risico’s
Wel wijzen ze op een mogelijk risico: grote voedselconcerns zouden met nieuwe technologieën hun greep op de voedselvoorziening kunnen verstevigen. Ze wijzen erop dat de huidige kweektechnieken voor vlees en de daarvoor gebruikte stamcellijnen waardevol intellectueel eigendom zijn en dat critici dan ook een risico zien in kweekvlees: massaproductie van kweekvlees met een bedenkelijke voedingswaarde, verkocht in uniforme fastfoodzaken.
Toch vinden de onderzoekers dat de potentiële voordelen van een verminderde productie en consumptie van conventioneel vlees zwaarder wegen. Daarnaast kan cellulaire landbouw, zoals ze het noemen, bijdragen aan een duurzamere landbouw, omdat veel landbouwgrond niet langer gebruikt hoeft te worden om veevoer te verbouwen. En ook overheden moeten hun verantwoordelijkheid nemen, door ‘de technologie uit de greep van het bedrijfsleven te bevrijden en haar in te zetten voor het radicale doel om het leven van mens en dier overal ter wereld beter te maken.’
Ook moet de overheid meer investeren in opschaling en dat niet overlaten aan de grote bedrijven, die er vooral op gericht zijn waarde te creëren voor hun investeerders. Het intellectueel eigendom van de technologie, die veelal aan universiteiten en onderzoeksinstituten wordt ontwikkeld, kan op die manier in publieke handen blijven.
Het complete essay is te lezen bij het FD.